Giải mã bức tranh "Bữa tiệc cuối cùng" của Leonardo Da Vinci

Bữa ăn cuối cùng của Leonardo Da Vinci là một tuyệt tác mà ông để lại. Tuy đã qua nhiều lần phục chế nhưng giờ đây chúng ta hầu như chỉ thấy được dị bản vì bản gốc đã bị thời gina tàn phá đi rất nhiều. Để lại tác phẩm này Leonardo Da Vinci đã khiến nhiều nhà phân tích ngày nay đau đầu vì ý nghĩa mà ông hướng tới, mang lại cho bức tranh. Cùng giải mã những điều bí mật xoay quanh bức tranh này từ nhiều ý kiến khác nhau nhé.

Câu chuyện xoay quanh bức tranh

Có một câu chuyện kể rằng danh họa Leonardo Da Vinci đã mất 7 năm để hoàn thành bức tranh 'Bữa ăn tối cuối cùng'.

Để vẽ nên từng nhân vật trong bức tranh ấy, Leonardo đã phải vất vả tìm kiếm những chân dung thật từ trong cuộc sống, mà ông thấy là phù hợp nhất với tính cách nhân vật.

Nhân vật đầu tiên được vẽ là hình tượng chúa Jesus, nhân hậu và hiền từ, đã được chọn lựa từ hàng trăm nghìn người. Lần lượt, ông cũng đã hoàn thành xong hình ảnh 11 vị tông đồ, tuy nhiên vẫn còn một người cuối cùng, chính là kẻ phản bội: Judas Iscariot. Ông tìm hình tượng một kẻ đê tiện, hèn hạ tận đáy xã hội ròng rã suốt 6 năm, cho đến khi ông gặp được một tên tội phạm sắp bị tử hình tại nhà tù Roma. Ông miệt mài vẽ lại hình tượng kẻ xấu xa trong 6 tháng trước khi hắn bị hành quyết. Đến ngày cuối cùng, hắn mới nói với Da Vinci: “Ông còn nhớ tôi không, tôi chính là nhân vật đầu tiên trong tranh của ông 7 năm trước đây”.

Câu chuyện trên được nghiên cứu và lưu truyền trong giới khoa học, chưa ai thực sự đánh giá được tính xác thực của nó, tuy nhiên, về mức độ thông minh, am hiểu và tài tình của Leonardo Da Vinci trong việc đưa bí ẩn vào trong tranh của mình thì không ai có thể phủ nhận được. Và thực sự, điều mà danh họa này làm được chính là đã vẽ nên cả một xã hội loài người thu nhỏ trong một bức tranh.

Tôi là ai?
Một chân dung đẹp đẽ, nhân hậu, được lựa chọn kỹ càng từ hàng ngàn người, nhưng rốt cuộc vẫn có thể trở thành một hình nhân dối trá, đê tiện, hèn hạ tận đáy xã hội. “Bữa ăn tối cuối cùng” không chỉ là một bức tranh. Câu chuyện đằng sau nó nói với chúng ta rằng bản chất con người không phải thứ cố định. Ngày hôm nay, bạn có thể là một người rất đẹp đẽ, nhưng cho đến ngày mai, không ai có thể nói trước rằng bạn sẽ thay đổi ra sao. Bạn xấu hay tốt, không phải được quyết định trong một ngày bạn sống. Vì thế, đừng bao giờ quên trở thành người tốt. Cũng đừng bao giờ bỏ cuộc khi hôm nay bạn lỡ là người xấu. Chúng ta có đến mấy chục năm cuộc đời để chứng minh mình là ai.

Bạn có thắc mắc tại sao một thiên tài lớn về nhiều lĩnh vực, đặc biệt là nhân trắc học như Da Vinci lại không thể nhận ra một người mình đã từng vẽ không? Bởi vì ông không hề gặp mặt nhân vật của mình trong suốt nhiều năm nên không thể biết sự thay đổi lớn đến mức nào. Nhưng nhân vật đó thì khác, trước khi bị tử hình, ông ta vẫn biết trước đây mình từng là ai. Bạn cũng vậy, cho dù tất cả mọi người đã quên đi, nhưng bạn đừng bao giờ bỏ rơi những điều tốt đẹp của bản thân mình.

Xung quanh ta, có những ai?

Da Vinci đã dành rất nhiều thời gian để miêu tả những người ở bên cạnh Chúa Jesus. Bối cảnh bàn ăn là một hình tượng thú vị để ẩn dụ cho mức độ thân tình và gắn bó của những nhân vật trong tranh. Thế nhưng, bàn ăn đó không hề có hình ảnh vui vẻ và nụ cười, chỉ có câu nói của Chúa Jesus: “Trong các người có kẻ muốn bán rẻ ta”. Kèm theo đó là nét biểu cảm của Chúa cùng 4 loại người ngồi tại bàn ăn:
- Nhóm người sợ hãi
- Nhóm người sững sờ
- Nhóm tranh luận
- Nhóm đáng nghi nhất

Đó đều là những người chúng ta phải đối diện trong cuộc sống. Là kẻ phản bội hay trung thành, là kẻ hèn nhát hay ngốc nghếch, đều rất khó để nhận ra. Bức tranh là một xã hội thu nhỏ, cho thấy rất nhiều mặt xấu xí, nhưng cuối cùng điều gì ở lại trong bạn nhiều nhất? Đối với tôi, đó chính là gương mặt điềm tĩnh của Chúa Jesus, ngay cả khi người đang nói lên câu nói đau lòng nhất: “Có kẻ bán rẻ ta!”. Dù người khác có như thế nào cũng không phải là điều quan trọng. Thứ giúp cho bạn có thể đứng trên bậc cao nhất của cuộc sống, chính là thái độ của bản thân! Như cái cách mà Leonardo Da Vinci đã vẽ kẻ phản bội vẫn được ngồi cùng bàn với Chúa Jesus. Sống không phải là tìm cách loại bỏ, mà nó chính là sự can đảm đối mặt!

Bức tranh

Bức tranh của Da Vinci mô tả lại bữa tối cuối cùng của Jesus và 12 vị tông đồ.

Câu chuyện kể lại: Judas - một trong số các môn đồ của Chúa Jesus – đã tố giác với nhà cầm quyền La Mã để bán đứng người thầy của mình đổi lấy 30 thỏi bạc. Ở bữa ăn tối cuối cùng, Chúa đã nói với các tông đồ của mình: "Trong các người có kẻ muốn bán rẻ ta".

Mười hai môn đồ ngồi trong bàn ăn, mỗi người có một vẻ mặt khác nhau: ba người thì thầm với nhau, ba người tỏ vẻ giận dữ trong đó có một người đập mạnh tay xuống bàn, một người lộ vẻ nghi ngờ, một người tỏ ra ngạc nhiên, một người ngồi ngay ngắn tỏ lòng trung thành, hai người nữa lộ vẻ xúc động. Chỉ có một môn đồ mặt tái nhợt, lưng hơi ngả về sau, tay nắm chặt túi tiền - đó chính là Judas. Sau lưng Judas là một khoảng tối, còn sau lưng chúa Jesus là hình ảnh cửa sổ đầy ánh sáng. Những tia sáng chiếu vào gương mặt Jesus làm ánh lên vẻ điềm tĩnh, hiền từ và cương nghị. Sự tương phản này được cho là biểu đạt được sự căm thù của tác giả đối với gian ác, cũng như sự ngưỡng vọng đối với chính nghĩa.

Mỗi người trong tranh biểu hiện thái độ khác nhau với lời nói của Jesus, kẻ ngạc nhiên, người kinh hãi...

Những người trong bức tranh

Một phát hiện về những tài liệu vào khoảng thời gian Leonardo Da Vinci vẽ bức tranh vào năm 1800 đã để lộ cho chúng ta những cái tên của người trong tranh.

Trong bức tranh, Jesus ngồi giữa, những tông đồ của ông ngồi thành 4 nhóm:

- Nhóm tỏ vẻ sợ hãi: Bartholomew, James “Nhỏ” và Andrew. 3 người này ở bên trái, ngoài cùng của bức tranh, tức là bên tay phải của Chúa. Tất cả bọn họ đều tỏ vẻ kinh sợ. Andrew giơ tay lên biểu thị cho:”Bình tĩnh! Bình tĩnh nào!”.
- Nhóm gây nhiều tranh cãi nhất: Judas, Peter, John. Judas đang giữ túi tiền, khuôn mặt lấp sau bóng râm, tay hắn cùng lúc với tới chiếc bánh mỳ giống như bàn tay của Jesus.
- Nhóm nghi ngờ: Thomas, James “Lớn”, Philip. Thomas đang chỉ lên trời như thể hỏi Jesus về những manh mối về kẻ phản bội. James “Lớn” dường như sững sờ trước lời của Jesus. Philip thì tự chỉ vào bản thân như hỏi: "Đó có phải con không?”.
- Nhóm 3 người ở cuối dãy bàn gồm có Matthew, Thaddeus và Simon. Nhóm 3 người này như đang tranh luận xem ai là kẻ mà Jesus đang nói tới.

Diễn giải các vấn đề xoay quanh bức tranh

“Bữa tiệc ly” (The Last Supper1495-1498) của Leonardo da Vinci (1452-1519)-thể hiện bữa ăn tối cuối cùng của chúa Jesus với các tông đồ trước giờ Người chịu khổ nạn-là một tác phẩm nghệ thuật vô cùng nổi tiếng.

Hầu như “ai cũng biết” đó là một kiệt tác hội họa, đánh dấu một bước phát triển hoàn mỹ của nghệ thuật nhân loại thời đại Phục Hưng, là tác phẩm đỉnh cao có nhiều ảnh hưởng nhất trong lịch sử nghệ thuật Thiên Chúa Giáo, và là tác phẩm được thực hiện bởi một “thiên tài nghệ thuật”…

Những cái “biết” trên chẳng có gì sai.

Nhưng, sẽ rất vô ích-thậm chí có hại-cho nhận thức, nếu không gắn liền với các diễn giải xác thực, có tính hệ thống…, và, nếu không tiếp cận được với tác phẩm gốc, ít nhất là với phiên bản “đúng”.

Ở ViệtNam, cả hai vấn đề sau chữ “nhưng” vừa nêu, đều có vô số điều bất cập. Và chính vì những bất cập đó, mà tôi viết bài “trở lại” này.

Thứ nhất, về vấn đề diễn giải:

Gần như hầu hết các bài viết tiếng Việt về “Bữa tiệc ly” của Leonardo da Vinci đều chỉ xoay quanh việc mô tả sự kiện mang tính thời sự, đại khái: Tác phẩm là một bức tranh tường, được vẽ trực tiếp lên tường phòng ăn ở tu viện Santa Maria delle Grazie ở Milan, Italy, có kích thước khá lớn (450x870cm) và, được Leonardo da Vinci sáng tác trong khoảng thời gian từ 1495 đến 1498 theo yêu cầu của Công tước Ludovico Sforza. Để thực hiện tác phẩm này, Leonardo da Vinci phải đi quan sát thực tế rất nhiều để nắm bắt các sắc thái điển hình (về dung mạo, hành vi, trang phục) cho từng nhân vật, và đã thực hiện rất nhiều khảo họa. Tác phẩm ngay sau khi hoàn thành, đã gây choáng váng cho người mộ điệu đương thời vì dáng vẻ hiện thực sống động, vô cùng tinh tế trong cách thức thể hiện các nhân vật, vì sự thông minh bác học trong cách phối cảnh, và, vì sự hài họa tự nhiên trong cách bố cục, điều phối màu sắc… Điều đáng tiếc, là tác phẩm nhanh chóng bị hư hại, một phần là do Leonardo da Vinci đã sai lầm khi dùng kỹ thuật vẽ trực tiếp trên nền thạch cao khô (chứ không phải trên nền thạch cao ướt được dùng phổ biến đương thời), và phần khác, nghiêm trọng hơn, là do sự phá hoại của con người trong các thời kỳ biến động của lịch sử sau đó. Tác phẩm cũng đã được phục chế nhiều lần, nhưng chính sự phục chế này, đã gây nên các tranh luận gay gắt về diện mạo chân thực của tác phẩm hiện tại!… Cho đến ngày nay, “Bữa tiệc ly” của Leonardo da Vinci đã được xem là một kỳ quan thế giới do con người tạo nên…

Nhiều bài viết khác, chỉ xoay quanh các giai thoại, các câu chuyện đơm đặt chung quanh tác phẩm. Từ các “thông điệp bí mật” được tác giả giấu kín trong tác phẩm đến các câu chuyện về các nguyên mẫu cho từng nhân vật trong tranh. Trong đó, được nhắc đến nhiều nhất, được nhiều người tin (là thật) nhất, là giai thoại về nguyên mẫu hình tượng Chúa Jesus và hình tượng Judas

Chỉ một số rất ít tập trung mô tả tác phẩm như một sự kiện nghệ thuật. Tuy nhiên, sự mô tả này, cũng chỉ dừng lại ở sự mô tả chủ đề tác phẩm, chưa đủ cho một nhận thức thực sự về nghệ thuật. Ngay sau đây là đoạn văn tiêu biểu nhất:

“Đề tài tổng quát bức hoạ là bữa tiệc ly, bữa ăn cuối cùng Chúa dùng với các môn đệ trước khi lên đường khổ nạn. Leonardo đã thu gọn đề tài vào một thời điểm nhất định trong bữa tiệc: lúc Chúa vừa nói với 12 môn đồ: “Quả thật Thày bảo cho các con biết, một người trong các con sẽ phản Thầy”. Nét mặt Chúa buồn rầu, đôi mắt nhìn xuống như muốn tránh cái nhìn của kẻ Người vừa tố giác. Hai tay buông xuôi tựa xuống mặt bàn, cử chỉ của Người vừa tiết lộ một điều quan trọng và bây giờ lặng thinh không nói nữa: một giây phút thinh lặng bi tráng!

Bỗng chốc, như một dòng điện, lời tố giác của Chúa truyền đi mau chóng, gây phản ứng đột ngột trên nét mặt và cử chỉ dáng điệu của 12 môn đồ. Mỗi ông phản ứng một cách tuỳ theo tính tình, tâm lý từng người.

Sát bên tay phải Chúa là Gioan, người môn đệ yêu quý có tâm hồn dễ cảm, biểu lộ sự đau đớn trầm lặng sâu xa. Tiếp đến Phêrô tính bộc trực nóng nảy, ghé sát đầu Gioan hỏi nhỏ xem ai là thủ phạm. Con dao sắc nhọn chìa ra phía sau lưng chứng tỏ ông sẵn sàng nghiêm trị tức khắc đứa phản Thầy như lát nữa ông sẽ chém đứt tai tên đầy tớ thầy thượng tế trong vườn Cây Dầu. Giuđa ngồi ngay trước Phêrô, có thái độ hốt hoảng như tên ăn trộm vừa bị lộ tẩy, tay phải ôm chặt túi bạc, tay trái giơ ra phía trước như muốn phân bua chối cãi. Kế đó là An-rê, xoè hai bàn tay ra, bỡ ngỡ kinh hoàng trước cái tin gở lã không thể tưởng tượng được. Giacôbê hậu, tinh anh hơn, vươn cánh tay gọi Phêrô như để bảo ông: tôi đã đoán ra được ai rồi! Cuối hàng là Bartôlômêô sửng sốt đứng dậy nghiêng mình về phía trước đểm xem và nghe cho rõ đầu đuôi câu chuyện.

Phía tay trái Chúa: Giacôbê tiền, nét mặt bỡ ngỡ kinh ngạc, hay tay giang rộng, lùi về phía sau như bị áp lực của lời Chúa vừa tung ra. Tôma, con người linh hoạt nhất trong nhóm, đã rời chỗ lại gần Chúa giơ ngón tay băn khoăn hỏi: “Thày có nghi ngờ gì tôi không?’

Kế đến Philipphê, dáng điệu ôn hoà, chỉ tay vào ngực thề nguyện một niềm trung tín trọn vẹn. Mát-thêu đang chuyển lại tin buồn cho hai ông bạn ngồi cuối bàn là Tađêô và Simon. Hai ông có phần lớn tuổi, cử chỉ điềm tĩnh chậm chạp hơn , nhưng nét mặt không giấu được nỗi lo âu, phiền muộn.

Giữa bầu khí xúc động náo nhiệt ấy, một mình Chúa ngồi rất điềm tĩnh, nét mặt hiền dịu in trên nền trời xanh êm ả, coi như Ngài không lưu ý gì tới sự xôn xao náo động chung quanh. Tuy nhiên người ta đọc được nét thoáng buồn trên khuôn mặt và hai bàn tay của Chúa.

Cách bố cục rất tài tình. Tác giả dàn xếp các nhận vật thành từng nhóm 3 người, mỗi bên hai nhóm. Chúa ngự giữa trung tâm bức tranh. Tất cả các đường nét, các điệu bộ, cử chỉ đều hướng về trung tâm. Từ nhóm nọ sang nhóm kia, tác giả cũng hữu ý nối kết lại với nhau bằng những đường nét rất tự nhiên, tỉ dụ bàn tay Gia-cô-bê vắt qua lưng Phê-rô để nối liền hai nhóm bên phải Chúa, và cánh tay Mát-thêu giang ra làm gạch nối giữa 2 nhóm bên trái Chúa.”(2)

Các cách diễn giải trên, có thể có ý nghĩa, trong một chừng mực nhất định, về mặt xã hội và luân lý, nhưng thực tế, chẳng giúp ích được gì cho sự tăng tiến nhận thức về nghệ thuật nói chung, về “Nghệ thuật Thánh-Công giáo” nói riêng, và về bản thân tác phẩm. Cách diễn giải thứ nhất, chỉ mới là sự “làm quen”; cách thứ hai, đơn giản chỉ là “mượn cớ” cho những câu chuyện khác; còn cách diễn giải chủ đề vừa dẫn dài dòng ở trên, tuy giúp hiểu nội dung tác phẩm, nhưng rất dễ dẫn người xem vào một ngộ nhận hết sức tai hại: không phân biệt được sự khác biệt của một tác phẩm nghệ thuật với một bức tranh minh họa đơn thuần!

Những bất cập, ít nhất, cần phải làm rõ và bổ khuyết ở đây là:

Một, cần phải nhìn tác phẩm trong các tương quan lịch sử của nó. Mà, cụ thể, là trong xu hướng “canh tân” mọi mặt trong đời sống văn hóa và tôn giáo thời đại Phục Hưng.

Hai, cần phải nhìn tác phẩm trong tương quan so sánh với các tác phẩm khác cùng chủ đề (Bữa tiệc ly)được sáng tác trước đó và sau đó.

Chỉ khi làm rõ hai vấn đề này, thì mới có được cái nền cơ bản, để thấy rõ hơn các đóng góp “thiên tài” của Leonardo da Vinci về ngôn ngữ nghệ thuật và về tư tưởng-hai yếu tố căn bản để có nhận thức đúng về nghê thuật.

Dĩ nhiên, bổ khuyết cho những bất cập này là chuyện dài dòng, cần đến một chương trình phổ cập được thiết kế hệ thống. Ở đây, đặt tác phẩm giới hạn trong tương quan “Nghệ thuật Thánh-Công giáo” và hướng đến đối tượng là cộng đồng giáo dân, tôi chỉ muốn lưu ý:

“Bữa tiệc ly” là một trong những chủ đề quan trọng của “Nghệ thuật thánh-Công giáo”. Các tác phẩm “Bữa tiệc ly” trước thời Leonard da Vinci, đặc biệt trong thời Trung Cổ (hoặc ở những nơi vẫn còn có tính chất trung Cổ) chủ yếu, chỉ hướng đến mục tiêu phụng vụ, và với mục tiêu phụng vụ, chủ yếu chỉ nhắm đến ý nghĩa: qua đó Chúa Giêsu đã thiết lập hai bí tích quan trọng là Bí Tích Thánh Thể và Bí Tích Truyền Chức Thánh. Hầu hết các tác phẩm này, với mục tiêu như vậy, xem “Bữa tiệc ly” là một sự kiện “thần thiêng” và do đó, chỉ được thể hiện một cách tượng trưng với sự uy nghiêm thuần khiết-một bảo đảm chắc chắn cho lòng tôn kính và thờ phượng. (Xem tranh)

Các tác phẩm “Bữa tiệc ly” sau thời Leonard da Vinci, gần như hầu hết, được thể hiện chủ yếu trong tầm nhìn “thế tục”. “Bữa tiệc ly” chỉ còn là một sự kiện lịch sử, hay thuần tuý chỉ là một ẩn dụ. Tính chất “Thần thiêng” của chủ đề đã được thay thế hoàn toàn bởi tính chất “hiện thực”. Các tác phẩm, bởi vậy, mà có tính cách phóng túng và “đời thường” hơn. (Dưới dây là vài tác phẩm tiêu biểu)

“Bữa tiệc ly” (1594) của Tintoretto.

“Bữa tiệc ly” (1630) của Peter Paul Rubens

“Bữa tiệc ly” (1640) của Nicolas Poussin

“Bữa tiệc ly” (1955) của Salvador Dalí

“Bữa tiệc ly” của Leonardo da Vinci là tác phẩm đầu tiên và duy nhất dung hòa tính chất “thần thiêng” và tính chất “thế tục” một cách hoàn hảo với sự hoà trộn một cách tuyệt diệu ngôn ngữ tả thực và ngôn ngữ ẩn dụ vừa thể hiện được tính cách uy nghiêm của chủ đề vừa hết sức sinh động. Chẳng phải ngẫu nhiên tác phẩm này đã có một vị thế vô cùng vững chãi không chỉ trong lịch sử “Nghệ thuật Thánh-Công giáo” mà còn trong lịch sử nghệ thuật nhân loại nói chung… (Xin xem lại tác phẩm)

Trước khi được sửa (1970)

Thứ hai, về vấn đề tiếp cận tác phẩm:

Điều cần nói ngay, quanh “Bữa tiệc ly” của Leonardo da Vinci, có rất nhiều dị bản được thực hiện bởi nhiều họa sĩ hữu danh và vô danh ở khắp mọi nơi sau này. Và, gần như hầu hết các phiên bản “Bữa tiệc ly” mà chúng ta nhìn thấy hiện nay, ở khắp mọi nơi, đều được nhân ra từ các dị bản này. (Dưới đây là vài dị bản tiêu biểu)

Từ đây, rất cần một sự khẳng định, hầu hết các phiên bản mà chúng ta đang nhìn thấy, thực sự, không thể đại diện cho “Bữa tiệc ly” của Leonardo da Vinci.

Sự khẳng định này là hết sức cần thiết. Không chỉ nhằm tránh cách đánh giá sai về tầm vóc “thiên tài” của tác phẩm gốc, mà quan trọng hơn, còn tránh dẫn đến cách hiểu sai về nghệ thuật nói chung.

Để có một chút hình dung về sự tuyệt vời của tác phẩm gốc (đã bị biến đổi nhiều bởi hư hại và qua các lần phục chế) có lẽ, nên xem qua một số khảo họa mà Leonardo da Vinci đã thực hiện còn lưu giữ được…

Liệu Leonardo Da Vinci có vẽ chân dung chính mình trong bức tranh?

Họa sĩ thiên tài thời Phục Hưng Leonardo da Vinci có lẽ đã vẽ chân dung của chính mình trong kiệt tác The Last Supper (tạm dịch: Bữa tiệc ly), trang Yahoo News trích lời một chuyên gia nghệ thuật người Anh nhận định ngày 22.8.

Leonardo da Vinci được cho là đã dùng chính chân dung của mình để vẽ mặt Thánh James “Nhỏ” và Thánh Thomas - Ảnh: Dailymail


Chuyên gia phê bình nghệ thuật cổ đại nổi tiếng Ross King khẳng định ông đã tìm ra bằng chứng cho thấy Leonardo da Vinci đã họa hai gương mặt của mình vào bức tranh 500 năm tuổi này.

Ông King đưa ra nhận định này dựa trên một bài thơ của tác giả Gasparo Visconti, vốn là bạn của danh họa Leonardo da Vinci. Bài thơ này được sáng tác vào những năm 1490, trùng thời điểm da Vinci đang vẽ bức The Last Supper. Trong bài thơ, ông Visconti trêu chọc một họa sĩ vì đã tự vẽ mình trong một tác phẩm.

Theo ông King, danh họa da Vinci đã dùng chính chân dung của mình để vẽ mặt Thánh James “Nhỏ” (Thánh Giacôbê) và Thánh Thomas (Thánh Tôma), vốn là hai trong số 12 tông đồ của Chúa Jesus.

Cử chỉ giơ ngón trỏ lên của Thánh Thomas được các chuyên gia nghệ thuật đương thời nhận định chính là kiểu cách của Leonardo da Vinci.

Leonardo da Vinci đã vẽ The Last Supper trên bức tường cuối sảnh ăn tại tu viện Santa Maria delle Grazie ở Milan (Ý), khắc họa cảnh Chúa Jesus ăn bữa tối cuối cùng với các tông đồ trước khi bị đem ra hành hình trên cây thập giá.

Mặc dù Leonardo da Vinci là tác giả của rất nhiều tuyệt tác chân dung nổi tiếng thế giới, nhưng các chuyên gia hội họa hầu như không biết danh họa thiên tài này trông ra sao vì ông không để lại bất kỳ bức chân dung tự họa nào.

Một vài chuyên gia thậm chí còn cho rằng bức Mona Lisa thực chất là chân dung tự họa phá cách của Leonardo da Vinci.

Những nghi ngờ, phát hiện mới lạ từ bức tranh

Leonardo DaVinci vẽ bức tranh “Bữa tiệc chia ly" mất bảy năm liền. Đó là bức tranh vẽ Chúa Jesus và 12 môn đệ trong bữa ăn cuối cùng trước khi Ngài bị môn đệ Judas phản bội.

Leonardo tìm người mẫu rất công phu. Giữa hàng ngàn thanh niên, ông mới chọn được một chàng trai có gương mặt thánh thiện, một tính cách thanh khiết tuyệt đối làm người mẫu vẽ Chúa Jesus. Da Vinci làm việc không mệt mỏi suốt sáu tháng liền trước chàng trai và hình ảnh Chúa Jesus đã hiện ra trên bức vẽ.

Ảnh chụp bức hoạ "The Last Super" nguyên mẫu

Theo các học giả, bữa ăn là dịp kỷ niệm Lễ Vượt qua, cử hành vào tối thứ Năm trước khi Chúa Giê-su chịu đóng đinh trên thập tự giá vào thứ Sáu. Trong bữa tiệc, khi cầm bánh và rượu nho, Chúa Giê-su bảo các môn đồ, "Hãy làm điều này để nhớ đến ta". Theo truyền thuyết, bữa tiệc được tổ chức tại một nơi ngày nay gọi là Căn phòng “Bữa tiệc cuối cùng” trên núi Zion, ngay bên ngoài bức tường của Cổ thành Jerusalem.

Hàng thế kỉ đã trôi qua sau ngày bức hoạ ra đời, đã không ít những học giả nổi tiếng đi tìm lời giải cho những ẩn số đằng sau tác phẩm của một khối óc thiên tài.

Trong cuốn tiểu thuyết Mật mã Da Vinci, bức tranh " Bữa tối cuối cùng" phải thể hiện 13 người đàn ông, 6 tông đồ ngồi bên phải và 6 tông đồ ngồi bên trái và Chúa Jesus. Thế nhưng, nếu nhìn kỹ thì không phải vậy, trong bức tranh có xuất hiện 1 người phụ nữ. Đó là người ngồi ở vị trí danh dự phía bên tay phải của chúa. Người này có mái tóc đỏ gợn sóng, gương mặt thanh tú, 2 tay chắp vào nhau nhỏ nhắn, e lệ và... thoáng nét vồng lên của bộ ngực. Những gì được xác nhận thì đó là tông đồ John nhưng Theo nhiều người, đó là Maria Magdalene- vợ của chúa Jesus.

Giáo hội thiên chúa giáo đã thuyết phục cả thế giới tin rằng Jesus là người thuộc thiên giới,và nếu như ngài là người của trời thì ngài sẽ ko được phép yêu đương và tình dục, nhưng thực chất Jesus là 1 nhà tiên tri trần tục và có vợ. Để che đậy sự thật to lớn này, giáo hội đã phỉ báng Maria Magdalene như 1 ả gái điếm để che giấu bí mật nguy hiểm của bà.

Người ta cho rằng Jesus và Magdalene mặc đồ như thể người này là hình ảnh phản chiếu của người kia trong gương, quần áo của họ có màu đảo nghịch nhau. Có vẻ như Leonardo Da Vinci đã rất điêu luyện khi cố tình để phơi bày sự thật này. Và hình như sự sủng ái của chúa Jesus với Mary đã khiến không ít các tông đồ nổi giận, nhất là thánh Peter luôn có ác cảm với Madgalene.

Trong bức tranh, thánh Peter ngả người đầy đe dọa về phía Madgalene và dứ ngón tay như lưỡi dao ngang cổ bà, và nếu để ý kỹ trong đám tông đồ bên tay trái, ta sẽ thấy xuất hiện 1 bàn tay đang vung 1 con dao găm lên, nhưng bàn tay này ko rõ thuộc về ai có mặt trong bức tranh cả.

Còn 1 bí ẩn cuối cùng khiến " Bữa ăn tối cuối cùng " trở thánh 1 tác phẩm nghệ thuật kinh điển đó là các chuyên gia tin học tin rằng đằng sau bức "Bữa tiệc cuối cùng" còn có hai hình ảnh khác.

Slavisa Pesci - Chuyên gia máy tính đã nghiên cứu về bức tranh.

Ngày 27/7, trang web kênh truyền hình Mỹ CNN đăng tải lập luận của chuyên gia tin học Slavisa Pesci, cho rằng đằng sau bức tranh nổi tiếng này của danh họa Leonardo Da Vinci này còn nhiều bí ẩn. Đã có gần 15 triệu lượt truy cập vào một số website có đăng tải hình ảnh bức họa Bữa tối cuối cùng. Đến ngày 29/7, những địa chỉ đó đã bị nghẽn mạng sau khi thông tin về lý thuyết mới về bức tranh được đăng tải.

Những chuyên gia về đồ họa chỉ ra rằng đằng sau bức Bữa tối cuối cùng còn có hai hình ảnh khác: Hình ảnh Chúa đang chúc phúc lành và hình ảnh một đứa trẻ nhờ hình phản chiếu của bức tranh trong gương.

Phân tích của Slvisa Pesci

Nếu quan sát kỹ ta có thể thấy dường như Da Vinci đã tính toán một cách tỉ mỉ trước khi cầm cọ vẽ bức tranh “để đời”. Những tranh cãi xung quanh vấn đề này lại được xuất hiện trong cuốn best-seller Mật mã Da Vinci của Dan Brown. Trong sách, Dan Brown đã chỉ ra mối quan hệ bí mật giữa Chúa Jesus và Marie Madeleine. Còn theo Slavisa Pesci, trong phiên bản được đối lập ta có thể thấy hình ảnh phía bên phải của Chúa hình như đang bế một đứa trẻ. Nhưng đến giờ nhiều chuyên gia, giáo sư vẫn chưa thể khẳng định lai lịch của đứa trẻ.

 Có một bộ phim đã được phỏng theo tác phẩm này của Dan Brown với tên The Da Vinci Code (Mật mã Da Vinci). Các bạn hãy dành chút thời gian đón xem nhé!

Khuông nhạc ẩn giấu sau bức hoạ

Mới đây nhất, một nhạc sĩ kiêm kỹ sư tin học nổi tiếng của Ý lại vừa công bố phát hiện về những nốt nhạc ẩn đằng sau bức “Bữa tiệc cuối cùng” của danh hoạ Leonardo Da Vinci. Phát hiện này đang làm tăng thêm những khả năng về thiên tài thời kì Phục Hưng có thể đã để lại một đoạn nhạc có giai điệu buồn.

Đầu tiên, Pala đã phát hiện thấy một khuông nhạc 5 dòng chạy ngang qua bức hoạ. Thêm vào đó, cách bài trí bánh mì trong bàn ăn, kết hợp với tư thế bàn tay của Giê-su và the Apostles đều là những dấu hiệu tượng trưng cho mỗi nốt nhạc.

Theo Pala, phát hiện này cũng hoàn toàn phù hợp với những biểu tượng trong đạo Cơ Đốc, giữa bánh mì - biểu thị cho thân thể của Chúa và bàn tay - được dùng để ban phát thức ăn. Tuy nhiên, nếu chỉ có dấu hiệu về những nốt nhạc thì chưa đủ làm nên một giai điệu đúng nghĩa, cho tới khi Pala phát hiện ra điểm mấu chốt: khuông nhạc này phải được đọc từ phải sang trái – theo đúng cách viết của Leonardo.

Trong cuốn sách của ông mang tựa đề "La Musica Celata" ("The Hidden Music" - tạm dịch là “Giai điệu ngầm”), Pala đã mô tả chi tiết về hành trình tìm kiếm của ông về giai điệu trầm lắng ấn giấu sau bức danh hoạ.

Lời kết

Quả thật, có những điều kỳ bí, rất khó lý giải đã từng xảy ra trong lịch sử. Tại sao một bức tranh được vẽ ở cuối thế kỷ 15 lại ẩn chứa những bí mật gây nhiều tranh cãi như vậy? Những lập luận của Pesci và Dan Brown có thật sự đáng tin?

Còn nhiều lập luận và lý giải sẽ được hé lộ trong thời gian tới. Cùng đón xem các nhà phân tích sẽ cho chúng ta những câu trả lời, những bí ẩn gì sau bức tranh này. Chúng tôi sẽ cập nhật cho các bạn nhanh nhất vì những bí ẩn này trong những phần tiếp theo. Cùng đón xem tại Góc Kham Phá nhé!


Từ khóa tìm kiếm:

bức tranh bữa tiệc cuối cùng
bí ẩn bức họa bữa tiệc cuối
hình ảnh bữa tiệc cuối cùng
bữa ăn tối cuối cùng
leonardo da vinci
tác phẩm bữa ăn tối cuối cùng
phim bữa ăn tối cuối cùng
bữa ăn tối cuối cùng (leonardo da vinci)
bữa ăn tối cuối cùng của danh họa leonardo da vinci
bức tranh bữa tiệc ly
bức tranh bữa ăn tối cuối cùng
tranh leonardo da vinci
tranh cua leonardo da vinci
tranh bua tiec ly